Արմինֆո. Առաջիկայում պետք չէ սպասել անշարժ գույքի շուկայի նշանակալից աշխուժությանը, սակայն, կես տարվա ընթացքում գների անկումը պետք է կանգ առնի: ԱրմԻնֆո գործակալության թղթակցի հետ զրույցում նման կանխատեսում է արել «Բարս» անշարժ գույքի գործակալության տնօրեն Մարինա Չատինյանը: Իր դրական սպասումները նա կապում է նոր կառավարության հետ: «Եթե մենք հանդիպեինք մեկ ամիս առաջ, իմ կանխատեսումը կարող էր լինել ավելի վատ: Ես մեծ հույսեր եմ կապում նոր կառավարության հետ, և հավատում, որ այն կհաղթահարի իր առջև դրված լուրջ խնդիրները»,-նշել է նա, հղում կատարելով նախորդ կանխատեսմանը, կապված 2 տարիների համար շուկայի ստագնացիոն վիճակի շարունակության հավանականության հետ: Ըստ Չատինյանի, առաջիկա կես տարին կլինի որոշիչ: «Գների աճի առումով հստակ նախադրյալներ չկան, բայց փոփոխություններ կլինեն, և հույս ունենք, որ դրանք կլինեն դրական»,-ընդգծել է նա:
Շուկայի ներկայիս վիճակը փորձագետը հիմնականում պայմանավորում է երկրի ներքին վիճակով, տնտեսական և քաղաքական անկայունության համատեքստում: Մյուս երկրներում, նշել է նա, անշարժ գույքի գներն աճում են, շուկան չի լճանում, իսկ Հայաստանում առաջարկը մի քանի անգամ գերազանցում է պահանջարկը, գործարքների քանակը վերջին 2 տարիներին կրճատվել են մի քանի անգամ, իսկ ակտիվությունը հիմնականում ցուցադրում է երկրորդային շուկան, ինչը պայմանավորված է գների անկումով, կապված բնակարանների շինարարության կրճատման հետ: Էական դեր է խաղում նաև անշարժ գույքի շուկայի ապագայի անորոշությունը, ինչն անդրադառնում է գործարքների ակտիվության վրա: «Այսօր շատերն են վաճառքը հետաձգում մինչև լավ ժամանակներ: Միևնույն ժամանակ, այս հարցում մեծ դեր է խաղում նաև ռուսական գործոնը, մասնավորապես, ՌԴ տնտեսության թուլացումը: «Ռուսաստանի հայկական սփյուռքի մոտ, ֆինանսական վիճակի վատթարացման պատճառով, զգալիորեն նվազել է հետաքրքրությունը Հայաստանում անշարժ գույք գնելու նկատմամբ»,-նշել է նա:
Միևնույն ժամանակ, ըստ փորձագետի, հիփոթեքային վարկերի գործող դրույքները պարզապես կործանարար են: Եվրոպական զարգացած երկրներում այդ դրույքը չի գերազանցում 3%-ը, իսկ Հայաստանում այն կազմում է առնվազն 10%, ինչը չի համապատասխանում բնակչության կենսամակարդակին: «Հիփոթեքը չպետք է գերազանցի 5%-ը, բայց ներկայիս պայմաններու նույնպես բանկերը զիջումների չեն գնում: Որպես արդյունք, դատական հայցերի կեսը բանկերի կողմից գույքի առգրավման վերաբերյալ է»,-ասել է փորձագետը: «Բարս» գործակալությունում «Մատչելի բնակարան երիտասարդներին» պետական ծրագրով հիփոթեքային պայմանագարերի թիվը չի գերազանցում 3%-ը, ինչը խոսում է ծրագրի անարդյունավետության մասին: «Գործակալությունում շատ փոքր տոկոս են կազմում հիփոթեքային պայմանագրերը, և ընդհանրապես, վերջին 2 տարիներին անշարժ գույքի գործարքների քանակը չի ավելանում»,-պարզաբանել է նա:
Փորձագետը նշել է, որ ճգնաժամի ընթացքում անշարժ գույքը վաճառվում է միայն մեծ անհրաժեշտության դեպքում: «Այսօր քաղաքում շատ են դատարկ բնակարանները, որոնք վաճատվում են, կամ տրվում վարձով»,-մեկնաբանել է Մ.Չատինյանը: Բայց գների իջեցումը չբերեց շուկայի աշխուժացման: Նա նշել է նաև, որ էժանացել է նաև հողի գինը շրջաններում: «Էժանացման հետ միասին իջել է նաև գործարքների քանակը»,-նշել է նա:
Ըստ Չատինյանի, գլոբալ ճգնաժամը և մի փոքր անհաջող կառավարումը երկրի ներսում ձևավորեցին ներկայիս իրավիճակը: 2007 թվականին, տնտեսական իրական վերելքի հատվածում, անշարժ գույքի գները բարձր էին, շուկան բավականին ակտիվ էր: Շուկան վերականգնելու համար առաջին հերթին անհրաժեշտ է ունենալ`կարգավորված իրավիճակ սահմանի վրա, տնտեսական և քաղաքական կայունություն, ինչպես նաև ներդրումների գրավչություն և պաշտպանվածություն:
Սակայն, ինչպես վկայում են Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի տվյալները, Հայստանում բնակարանի միջին շուկայական գինը տարեկան կտրվածքով աճել է ընդամենը 0.2%, 2016-ի օգոստոսին կազմելով 184.6 հազ. դրամ /քմ: Ըստ պաշտոնական տվյալների, բազմաբնակարան շենքերում բնակարանների գները միջին հաշվով մեկ տարում բարձրացել են 0,3%, մինչև 180.8 հազ դրամ / 1քմ (եռամսյակային աճը`0,04%): Մասնավորապես, բնակարանի գները Երևանում կազմել են 274,9 հազ. դրամ / 1 քմ (տարեկան աճը`0,2%), իսկ մարզերում`86.8 հազ. դրամ / 1 քմ (տարեկան աճը`0,4%:
Մինչդեռ, մասնավոր տների գներն աճել են 0,5%, մինչև 188.4 հազ դրամ / 1քմ: Իսկ մայրաքաղաքում տարեկան և եռամսյակային աճը եղել է չնչին, և միջին արժեքը կազմել է 286,7 հազ. դրամ / 1քմ, մինչդեռ մարզերում 1 քմ տարածքի գինը մասնավոր տներում մեկ տարում ավելացել է 0,1%, մինչև 89.9 հազ դրամ, եռամսյակային աճը`0.02%: Ընդհանուր առմամբ, մայրաքաղաքում 1 քմ բնակելի տարածքի գինը տարեկան կտրվածքով աճել է 0,1%, մինչև 280.8 հազ. դրամ, իսկ մարզերում այս ցուցանիշը կազմել է 88,4 հազ. դրամ:
Ըստ Կադաստրի տվյալների, Երևանում բնակարանների ամենաբարձր գներն արձանագրվել են Կենտրոն համայնքում - 428.3 հազար դրամ / 1 քմ, տարեկան աճը`0.1%: Այնուհետև հաջորդում է Արաբկիրը - 357.3 հազ. դրամ / 1քմ, տարեկան աճը` 0,2%: Այս համայնքներում ավանդաբար ամենաբարձր գներն են արձանագրվել նաև մասնավոր տներում: Մասնավորապես, Կենտրոն - 476,4 հազ. դրամ /1քմ և Արաբկիր - 383.2 հազար դրամ /1քմ, չնչին եռամսյակային և տարեկան աճով`0,05%:
Բնակարանային ամենացածր գները մայրաքաղաքում արձանագրվել են Նուբարաշենում - 157.3 հազար դրամ / 1քմ (տարեկան աճը`0.2%, եռամսյակի աճը`0.04%), իսկ գները մասնավոր տներում կազմել են 150,8 հազար դրամ / 1 քմ, (առանց տարեկան և եռամսյակային փոփոխության):
Մարզերում մասնավոր տների ամենաբարձր գներն արձանագրվել են Ծաղկաձորում (Կոտայքի մարզ) - 305 հազար դրամ / 1քմ (առանց տարեկան և եռամսյակային փոփոխության), Աբովյանում (Կոտայքի մարզ) - 157,4 հազար դրամ / 1քմ (տարեկան աճը`0.2%) և Վաղարշապատում - 153.2 հազար դրամ / 1քմ (տարեկան աճը`անփոփոխ): Մարզերում բազմաբնակարան շենքերի բնակարանների գներով առաջատարաներն են` Ծաղկաձորը - 292.4 հազ. Դրամ / 1քմ (տարեկան աճը`անփոփոխ), Աբովյանը - 155.2 հազ. դրամ / 1քմ (տարեկան աճը`անփոփոխ) և Վաղարշապատը - 154.2 հազար դրամ / 1քմ (տարեկան աճը`0.1%):