Ուրբաթ, 28 Փետրվարի 2020 12:50

Արմինֆո. Հայկական ատոմային էլեկտրակայանը մտադիր է երկրորդ էներգաբլոկի արդիականացման ծրագիրն ավարտել առանց "Ռոսատոմի" մասնակցության:

 

Ինչպես ԱրմԻնֆո-ի հետ բացառիկ հարցազրույցում հաղորդել Է կայանի գլխավոր տնօրենի խորհրդական Գերա Սևիկյանը, ռուսական կողմի հետ հարաբերություններում բարդ իրավիճակ է ստեղծվել ֆինանսավորման շարունակման առնչությամբ: "Եվ մենք, հավանաբար, ստիպված ենք փնտրել ֆինանսավորման այլ աղբյուր, քանի որ ծրագրի իրականացման համար վարկի տրամադրման ժամկետը սպառվել է 2019 թվականի վերջին։  Վարկը երկարաձգելու մեր փորձերը դեռ հաջողությամբ չեն պսակվել։ Դրանց օգտագործման աղբյուրների եւ ուղղությունների  հարցը քննարկվում է ՀՀ կառավարությունում", - ասել է Գերա Սեւիկյանը։

 

Ըստ երևույթին, ֆինանսավորման աղբյուրներ փնտրելիս աշխատանքների որոշակի մասը կարող է հետաձգվել ավելի ուշ ժամկետի, սակայն  անվտանգությանն ու լիցենզիայի ստացմանն առնչվող այն աշխատանքները պարտադիր չէ կատարել մինչեւ 2021 թվականի ապրիլի 1-ը, երբ սպառվի կայանի էլեկտրաէներգիայի արտադրության թույլտվության գործողության ժամկետը:

 

"Քանի դեռ ֆինանսավորման որոնումն ընթացքում է, մինչև պայմանագիր կնքվի, սկսվի ֆինանսավորումը, կանցնի ժամանակ, իսկ աշխատանքները պետք է շարունակվեն", -

նշել է Սեւիկյանը։  Խոսքը, առաջին հերթին, ռեակտորի կորպուսի այրման, անվտանգության համակարգերի արդիականացման եւ սարքավորումների փոխարինման աշխատանքների մասին է, որը  կապված է նաև անվտանգության համակարգերի հետ: Բացի այդ, կմշակվեն և կկիրառվեն անփոխարինելիսարքավորումների հետագա անվտանգ շահագործման հնարավորության մասին հիմնական հաշվարկատեխնիկական հիմնավորումները: "Ռեակտորի գմբեթի այրումից հետո հաշվարկը կատարվելու է ռեակտորի մնացորդային ռեսուրսով եւ, հուսով եմ, ռեակտորը կկարողանա աշխատել եւս 15 տարի", - նշել է գլխավոր տնօրենի խորհրդականը:

 

Ծրագրի իրականացման արդյունքում ՀԱԷԿ-ի սահմանված հզորությունը կբարձրանա 12% -15% - ով%:

 

ԱրմԻնֆո-ի ճշտող հարցին ի պատասխան ՝ Գերա Սեւիկյանն ընդգծել է, որ ծրագրի առաջին փուլի արդյունքներով չօգտագործված է մնացել շուրջ 100 մլն դոլար, սակայն այդ չօգտագործված 100 մլն դոլարի դիմաց կայանն ստիպված է եղել ռուսական կողմին տուգանք վճարել:  Բացի այդ, ի հայտ են եկել նաեւ պահանջներ, իբր, 270 մլն դոլարի վարկի գումարի 20 տոկոս սահմանափակումը գերազանցելու համար, որը ՀԱԷԿ-ը, ըստ պայմանագրի, կարող էր օգտագործել իր հայեցողությամբ: "Այդ միջոցների 80% - ը մնացել է ռուսական ձեռնարկություններին, մնացած 20%-ը՝ օտարերկրյա ձեռնարկություններին, որոնց թվին է դասվում նաև Հայաստանը", - նկատել է Գերա Սևիկյանը, հավելելով, որ ստեղծված իրավիճակից ելնելով՝ Հայկական ատոմային էլեկտրակայանը մտադիր է ծրագիրն ավարտել սեփական ուժերով՝ այլևս հույս չկապելով ռուսական գործընկերոջ հետ:

 

Նշենք, որ պայմանագրի համաձայն, երկարաձգման բոլոր աշխատանքները պետք է ավարտվեին մինչեւ 2019 թվականի վերջը, սակայն այժմ պարզվում է, որ նախագծի իրականացման ժամկետները եւս 2 տարով երկարաձգելու անհրաժեշտություն կա ՝ մինչեւ 2021 թվականի դեկտեմբերի 31 - ը:

 

Ավելի վաղ ՀՀ տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Հակոբ Վարդանյանը նշել էր, որ "Ռուսատոմ Սերվիս" ընկերությունը ծառայությունների վճարման տեսքով վարկի գումարից ստացել է 30 մլն դոլար, ինչը պայմանավորված է պայմանագրի դրույթներով, նույնիսկ՝ չնայած նախագծի անավարտությանը: Հայկական կողմն այժմ մտադիր է ընկերության հետ ստորագրել նոր համաձայնագիր, որի համաձայն, վճարումները կկատարվեն ոչ թե ըստ տարիների, այլ ըստ աշխատանքի արդյունքների:

 

"Նախագիծը ձգձգվեց, իսկ մենք ամեն տարի վճարում էինք ընկերության ծառայությունների դիմաց", - նշել է փոխնախարարը։  Նա նաեւ հաղորդել է, որ երկարաձգման ծրագրի շրջանակներում օգտագործվել է ընդամենը  շուրջ 200 մլն դոլար (գումարած՝ հանած 2 մլն դոլար), որի 90 տոկոսը  վարկային միջոցներ (270 մլն դոլար) եւ դրամաշնորհի (30 մլն դոլար)  10 տոկոսը:  Հայկական կողմը ներկայում բանակցություններ է վարում ռուս գործընկերների հետ վարկի մնացած գումարի շուրջ։  Ընդ որում, վճարումները կատարվելու են ոչ թե վարկի ամբողջ գումարի, այլ միայն յուրացված գումարի գծով, քանի որ նախագիծն ամբողջությամբ ավարտված չէ։

 

Հիշեցնենք, որ 270 մլն դոլարի վարկն ու 30 մլն դոլարի դրամաշնորհը տրամադրվել է ՌԴ կառավարության կողմից՝ 15 տարի ժամկետով՝ առաջին երեք տարիներին վճարումների արտոնյալ ժամանակահատվածով: Այդ ժամկետը լրացել է 2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ին ։  Ընդ որում, վճարումների գծով տարեկան տոկոսադրույքը կազմում է 3%: ՀԱԷԿ - ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարաձգման նախագծի հիմնական խնդիրներն են ռեսուրսի վերականգնումը եւ կայանի աշխատանքի երկարաձգումը մինչեւ 10 տարի (մինչեւ 2026 թվականը):