Երեթշաբթի, 9 Փետրվարի 2021 13:36

Արմինֆո.Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության մեջ առաջատարի դիրքը պահպանում է Ռուսաստանը ՝ 2020թ. հունվար-դեկտեմբերին $2.2 մլրդ ծավալով, չնայած տարեկան դինամիկայի՝ 14.9% աճից 3.5% անկում շրջադարձին։

Ռուսաստանը պահպանում է առաջատարությունը ոչ միայն այդ ցուցանիշով, այլեւ արտահանման եւ ներմուծման գծով ՝ համապատասխանաբար 676 մլն դոլար եւ 1.5 մլրդ դոլար, որոնց տարեկան դինամիկան նույնպես վատթարացել է ՝ արտահանման գծով արտահայտվելով 10,3 տոկոս աճից մինչեւ 9 տոկոս անկում եւ ներմուծման գծով ՝ 17,4 տոկոս աճից մինչեւ 0,7 տոկոս անկում շրջադարձով: Այս մասին են վկայում ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի վերջնական տվյալները։

 

Հայաստանի արտաքին առեւտրային շրջանառության մեջ երկրորդ տեղը շարունակում է զբաղեցնել Չինաստանը ՝ 964.5 մլն դոլար, 22.5% - ից մինչեւ 2% աճի դանդաղումով: Մասնավորապես, Չինաստան հայկական ապրանքների արտահանման ծավալը դանդաղեցրել է աճը մինչև 49,7% (նախորդ տարվա 80,7%-ից), մինչև 290,04 մլն դոլար (3-րդ հորիզոնական), ներմուծման դինամիկայի՝ դեպի 10,3% անկում շրջադարձի դեպքում (նախորդ տարվա 13,1%-ից), մինչև 674,5 մլն դոլար (2-րդ հորիզոնական) ։

 

Հայաստանի արտաքին առեւտրաշրջանառության մեջ երրորդ տեղը զբաղեցնում Է Շվեյցարիան ՝ 485.5 մլն դոլար ՝ ծավալի տարեկան դինամիկայի վատթարացմամբ մինչեւ 5,1 տոկոս անկում (նախորդ տարվա 9,7 տոկոս աճից): Մասնավորապես, Շվեյցարիա հայկական ապրանքների արտահանման ծավալը դանդաղեցրել է աճը մինչեւ 2,1 տոկոս (նախորդ տարվա 35,7 տոկոսից) ՝ կազմելով 467,3 մլն դոլար (2-րդ դիրք), ընդ որում՝ ներմուծումը պահպանել է անկումը՝ 58,3 տոկոսից մինչեւ 66,1 տոկոս տեմպերի արագացմամբ ՝ կազմելով 18,2 մլն դոլար:

 

Հայաստանի արտաքին առեւտրային շրջանառության մեջ չորրորդ տեղն զբաղեցրել է Իրանը ՝ 400.2 մլն դոլար՝ չնայած ծավալի տարեկան դինամիկայի վատթարացմանը ՝ 12.4% աճից մինչեւ 2.2% անկում ։ Մասնավորապես, դեպի Իրան հայկական ապրանքների արտահանման ծավալը կազմել է 84.8 մլն դոլար ՝ տարեկան դինամիկայի՝ 111% անկումից դեպի 1,1% աճ շրջադարձով, իսկ Իրանից ապրանքների ներմուծումը ՝ 315,4 մլն դոլար (3-րդ դիրք) ՝ 20,6% աճից 3% անկում շրջադարձով։

 

Հայաստանի արտաքին առեւտրաշրջանառության 5 - րդ հորիզոնականում Գերմանիան է ՝ 291.6 մլն դոլար՝ չնայած դինամիկայի՝ 4,2 տոկոս աճից 35.7 տոկոս անկում շրջադարձին։ Մասնավորապես, դեպի Գերմանիա հայկական ապրանքների արտահանման ծավալը կազմել է 56.6 մլն դոլար (տարեկան անկման՝ 48.8%-ից մինչեւ 18.7% դանդաղմամբ), իսկ ներմուծման ծավալը ՝ 235 մլն դոլար (տարեկամն դինամիկայի՝ 28.6% աճից 38.8% անկում շրջադարձով) ։

 

Ռուսաստանից հետո TOP-3 - ում արտահանման շավալով երկրորդ եւ երրորդ հորիզոնականներն են զբաղեցնում Շվեյցարիան եւ Չինաստանը, իսկ ներմուծման ծավալով ՝ Չինաստանը եւ Իրանը ։

 

Հայաստանի արտաքին առեւտրաշրջանառության մեջ Ռուսաստանի բաժինը տարեկան կտրվածքով աճել է 27,3 տոկոսից մինչեւ 30,3 տոկոս, Չինաստանի ՝ 11,5 տոկոսից մինչեւ 13,6 տոկոս, Շվեյցարիայի ՝ 6,2 տոկոսից մինչեւ 6,8 տոկոս, Իրանի ՝ 5 տոկոսից մինչեւ 5,6 տոկոս, իսկ Գերմանիայի բաժինը, ընդհակառակը, 5,5 տոկոսից նվազել է մինչեւ 4,1 տոկոս:

 

Ռուսաստանի հետ Հայաստանի արտաքին առեւտրի բացասական սալդոն ավելացել է 7,5 տոկոսով ՝ մինչեւ 803,1 մլն դոլար՝ այդ ցուցանիշի նվազման դեպքում Չինաստանի ուղղությամբ 31,1 տոկոսով ՝ մինչեւ 384,5 մլն դոլար, Իրանի ՝ 4,4 տոկոսով ՝ մինչեւ 230,7 մլն դոլար, Գերմանիայի ՝ 43,2 տոկոսով ՝ մինչեւ 178,4 մլն դոլար, իսկ Շվեյցարիայի հետ Հայաստանի արտաքին առեւտրի սալդոն դրական է ՝ 449,1 մլն դոլար ՝ տարեկան 11,1 տոկոս աճով: Հայաստանի առեւտրային գործընկերների թվում արտաքին առեւտրի դրական սալդոն, բացի Շվեյցարիայից, արձանագրում են Իրաքը (161.3 մլն դոլար), Բուլղարիան (129.7 մլն դոլար), ԱՄԷ-ն (76 մլն դոլար), Նիդերլանդները (67.9 մլն դոլար) եւ Ղրղըզստանը (1.2 մլն դոլար):

 

Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի արտաքին առեւտրային շրջանառությունը 2020թ. հունվար-դեկտեմբերին կազմել է $7.1 մլրդ ՝ տարեկան 13.2% անկումով (նախորդ տարվա 10.4% աճի դիմաց): Մասնավորապես, ներմուծման ծավալների անկումն ավելի ծանրակշիռ է եղել ՝ 17,7 տոկոսով ՝ մինչեւ 4,6 մլրդ դոլար, քան արտահանումը ՝ 3,9 տոկոսով ՝ մինչեւ 2.5 մլրդ դոլար՝ մեկ տարի առաջ այդ հոդվածների, համապատասխանաբար, 10,8 տոկոսով եւ 9,4 տոկոսով աճի փոխարեն:

 

ԵԱՏՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2020թ. հունվար-դեկտեմբերին կազմել է $ 2.2 մլրդ ՝ տարեկան դինամիկայի վատթարացմամբ՝ 15,1%-ից աճից 2.6% անկում , ներմուծման աճի դանդաղման՝ 17,6% - ից մինչև 0,2% - ից, մինչև $ 1.5 մլրդ և արտահանման թրենդի շրջադարձի ՝ 10,5% աճից 8,3% անկում , մինչև $705.3 մլն ֆոնին: Իսկ ԵՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առեւտրային շրջանառությունը 2020թ. հունվար-դեկտեմբերին նվազող միտում է ունեցել ՝ տարեկան տեմպերի 5,7% - ից մինչեւ 22,9% արագացմամբ ՝ կազմելով 1.3 մլրդ դոլար ՝ ինչպես արտահանման 25,9% - ով, մինչեւ 429 մլն դոլար, այնպես էլ ներմուծման՝ 21.4% -ով, մինչեւ $ 847.5 մլն, անկման ֆոնին, ինչն արդեն դիտվել է մեկ տարի առաջ, սակայն համեստ տեմպերով ՝ համապատասխանաբար 14,7% եւ 0,4% - ով:

 

Արդյունքում, Հայաստանի արտաքին առեւտրի բացասական սալդոն 2020թ.հունվար-դեկտեմբերին կրճատվել է տարեկան 30,3%-ով (2019թ. 12,7% աճի դիմաց) ՝ կազմելով 2 մլրդ դոլար։ Մասնավորապես, ԵԱՏՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առեւտրի բացասական սալդոն 2020թ. ընթացքում ավելացել է 8,6% - ով ՝ հասնելով 842.4 մլն դոլարի, իսկ ԵՄ երկրների հետ, ընդհակառակը, կրճատվել է 16,2% - ով ՝ հասնելով 418.5 մլն դոլարի,մինչդեռ 2019թ. արտաքին առևտրի դեֆիցիտը ինչպես ԵԱՏՄ երկրների, այնպես էլ ԵՄ - ի հետ աճ է գրանցել՝ համապատասխանաբար 26,4 և 5,8 տոկոսով։