Հինգշաբթի, 5 Օգոստոսի 2021 17:55

Արմինֆո.Հայաստանում 2021թ. առաջին կիսամյակում տնտեսական ակտիվությունն աճել է տարեկան 5% - ով (նախորդ տարվա 4,7%-ի փոխարեն), ինչն ուղեկցվում է արտահանման թռիչքով եւ ներմուծման աճի ելքով: Ս. թ. հունիսին  2020 թ. հունիսի համեմատ տնտեսական ակտիվությունն աճել է 8% - ով (նախորդ տարվա 12,8% - ով անկման դիմացմ), ընդ որում միայն 2021 թ. հունիսին արագացնելով աճը մինչև 12%՝ մայիսի 2% - ից (2020թ. մայիսին աճի  ՝ 13,3% - ից մինչև 14,8% քիչ նկատելի արագացման դիմաց):

 

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի վերջնական տվյալներով, 2021թ. հունվար-հունիսին տնտեսական ակտիվության աճը հիմնականում պայմանավորել են շինարարության ոլորտը՝ 10,8% և առևտրի ոլորտը ՝ 8%, ագրոհատվածը՝ 6,8%, և ավելի քիչ ՝ ծառայությունների ոլորտը՝ 2,7%, արդյունաբերական ոլորտը ՝ 2,1% և էներգահամալիրը՝ 0,5%: Մեկ տարի առաջ՝ 2020թ. հունվար - հունիսին, անկման մեջ էին հայտնվել շինարարության ոլորտը, առևտրի ոլորտը և ծառայությունների ոլորտը ՝ համապատասխանաբար 23,4% - ով, 11,1% - ով և 6,4% - ով, և միայն էներգահամալիրը, ագրոհատվածը և արդյունաբերական ոլորտը պահպանե լէին աճ, համապատասխանաբար, 4,4%, 1,7% և 1,5%։

 

Արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը 2019թ. հունվար-հունիսին աճել է 10% - ով, 2021թ. հունիսին 2020թ. հունիսի համեմատ '15,5% - ով, իսկ միայն 2021թ. հունիսին' 3,1% - ով (մայիսի 1% աճի դիմաց): Նախորդ տարի նույն ժամանակահատվածում արձանագրվել է գրեթե նույն դինամիկան, բայց ցուցանիշները շատ ավելի ցածր էին. արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը 2019 թվականի հունվար-հունիսին աճել է 0,7 տոկոսով, 2020թ. հունիսին ՝ 2019թվականի հունիսին

2,6% - ով, իսկ միայն 2020թ. մայիսին աճել է 0,5% - ով (մայիսին 0,3% - ով նվազման դիմաց):

 

Իսկ ամսական կտրվածքով (2021թ. հունիսին) տնտեսական ակտիվության աճի որոշիչ խթան է տվել շինարարական ոլորտը՝  ծավալի 21,9% աճով (2020թ.հունիսին 21,6% աճի դիմաց), որից հետո աճի տեմպերով հաջորդում են առևտուրը ՝ 7,2% (2020թ. հունիսին 14,3% աճի դիմաց), և ծառայությունների ոլորտը՝ 3,9% (2020թ. հունիսին 8,2% աճի դիմաց)։ Արդյունաբերական հատվածը ամսական դինամիկան վատթարացրել է մինչեւ 0,9 տոկոս անկում (2020թ. հունիսին 6,3 տոկոս աճից): Իսկ էներգահամալիրը պահպանել է  անկումը՝ 2021թ. հունիսին տեմպերի արագացմամբ մինչև 8,2 տոկոս ՝ 2020թ. նույն ամսվա 3,4 տոկոսից։

 

Տարեկան կտրվածքով (2021թ. հունիս - 2020թ. հունիս) տնտեսական ակտիվության աճ է նկատվել բոլոր ճյուղերում, բացի էներգահամալիրից, որը դանդաղել է մինչև 8 տոկոս անկում։ Այսպես, ծառայությունների ոլորտն ավելացրել է ծավալները 12% - ով, առևտրի հատվածը աճել է 10,3% - ով, արդյունաբերական հատվածն ու շինարարության ոլորտը՝ 1,3% - ով։ Մեկ տարի առաջ՝ 2020թ. հունիսին  2019թ. հունիսի համեմատ, բոլոր ոլորտներում նկատվել է անկում ՝ շինարարություն ՝ 23,3%, ծառայությունների ոլորտ ՝ 15,9%, առևտրի ոլորտ ՝ 12,4%, արդյունաբերական ոլորտ ՝ 2,4%, էներգահամալիր՝ 13,7%։

 

2021թ. հունվար-հունիս ամիսների վիճակագրական տվյալների համաձայն ՝ բացարձակ մեծությամբ առաջատար է առևտրի ոլորտը՝ 1.5 տրլն դրամ ($2.8 մլրդ) ծավալով։  Երկրորդ տեղում է արդյունաբերական հատվածը՝ 1.04 տրլն դրամ ($1.99 մլրդ), երրորդ տեղում է ծառայությունների ոլորտը՝ 861.7 մլրդ դրամ ($1.7 մլրդ) ։ Չորրորդ հորիզոնականում ավանդաբար գտնվում է գյուղատնտեսությունը ՝ 277.99 մլրդ դրամ (532.5 մլն դոլար), իսկ 5 - րդ տեղում է շինարարության ոլորտը ՝ 125.6 մլրդ դրամ (240.6 մլն դոլար)։

 

Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ծավալը 2021 թվականի հունվար-հունիս ամիսներին կազմել է 3822 մլն կվտ/ժամ, որից միայն հունիսին' 511.7 մլն կվտ/ժամ:

 

Դրա հետ մեկտեղ, Հայաստանի արտաքին առեւտրային շրջանառությունը 2021 թվականի հունվար-հունիս ամիսներին կազմել է 1.9 տրլն դրամ՝ տարեկան 13,4% աճով: Դրա կառուցվածքում արտահանման ծավալը տարեկան կտրվածքով աճել է 23,3 տոկոսով, մինչեւ 719.9 մլրդ դրամ ($1.4 մլրդ), իսկ ներմուծումը ՝ 7.9% - ով ՝ մինչև 1.2 տրլն դրամ ($2.2 մլրդ): Միայն 2021 թվականի հունիս ամսվա ընթացքում արտաքին ապրանքաշրջանառությունն աճել է 1.9% - ով ՝ արտահանման 12.2%  աճի հաշվին՝ ներմուծման 4.5% անկման դեպքում, իսկ 2020թ. հունիսի համեմատ արտաքին առևտրաշրջանառության 20.1% աճը  ավելի շատ պայմանավորված է եղել արտահանման 33% աճով, քան ներմուծումը ՝ 12.1% - ով։ Մեկ տարի առաջ ՝ 2020 թվականի հունվար-հունիս ամիսներին, արտաքին առևտրաշրջանառությունը կրճատվել է տարեկան 10,7%-ով ՝ ներմուծման 12,9% անկման և արտահանման 6,5% - ով, իսկ արտաքին առևտրաշրջանառության հունիսյան 13,7% աճը պայմանավորված էր արտահանման 14,7% վերընթաց դինամիկայով՝ ներմուծման 13,1% աճի դեպքում, իսկ 2019թ. հունիսի համեմատ արտաքին առևտրաշրջանառության 10,2% անկումը ավելի շատ  պայմանավորված էր ներմուծման 15,2%, քան արտահանման 0,5% անկմամբ:

 

Դրամի միջին հաշվարկային փոխարժեքը 2020 թվականի հունիսին կազմել է 513,09 դրամ/1դոլար, իսկ 2020թ. հունվար-հունիսին' 522,08 դրամ/1դոլար, 2020թ. հունիսին' 481,27 դրամ/1դոլար, 2020թ. հունվար-հունիսին ' 483,50 դրամ/1դոլար:

 

Նշենք, որ Համաշխարհային բանկի (ՀԲ) հունիսին նորացված կանխատեսման համաձայն, Հայաստանի ՀՆԱ աճը 2021թ. կկազմի 3,4%: Հայաստանի արտաքին առեւտրի գծծով ՀԲ-ն 2021 թվականի համար կանխատեսում է արտահանման եւ ներմուծման աճ, համապատասխանաբար 8,7 եւ 8,3 տոկոսով: ԱՄՀ-ն իր մայիսյան կանխատեսման մեջ Հայաստանի համար 2021 թվականին ՀՆԱ-ի 1 տոկոս աճ էր ակնկալում ։ ՀՀ ԿԲ - ի նոր կանխատեսումը (հունիսյան) կանխատեսում Է 2021 թվականին ՀՆԱ - ի 4,6 տոկոս աճ, արտահանման 7,7 տոկոս աճ եւ ներմուծման  6,2 տոկոս աճ: Վիճակագրական տվյալների համաձայն ՝ Հայաստանի ՀՆԱ - ն 2020 թվականին կրճատվել է 7,4 տոկոսով ՝ մինչեւ 6,2 տրլն դրամ (2019թ. 7,6 տոկոս աճի դիմաց ՝ մինչեւ 6,5 տրլն դրամ)՝ արտահանման  3,9%  և ներմուծման 17,7% անկման  դեպքում: