Երկուշաբթի, 6 Հունիսի 2022 17:06

Արմինֆո.Հայաստանում տնտեսական ակտիվությունը 2022 թվականի հունվար-ապրիլին աճել է տարեկան 9.4% - ով ' արտահանման և ներմուծման, համապատասխանաբար, 25.2% և 39.1%  աճի ֆոնին, ինչը համեմատաբար զուսպ տեմպերով դիտվել է նաև նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում. տնտեսական ակտիվության 2.6% աճն ուղեկցվել է արտահանման և ներմուծման, համապատասխանաբար, 16.7%  և 2.2%  աճով:

Այս մասին են վկայում ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի վերջնական տվյալները, որոնցում բացակայում են ագրոհատվածի տվյալները, քանի որ վիճակագրական հաշվետվությունում դրանք հրապարակվում են միայն եռամսյակային կտրվածքով։

 

Ըստ Ճյուղերի 2022թ. հունվար-ապրիլ ամիսներին աճ են արձանագրել բոլոր ոլորտները, ընդ որում, առավել զգալի՝ ծառայությունների ոլորտն ու էներգահամալիրը, մինչդեռ, մեկ տարի առաջ հենց ծառայությունների ոլորտն էր անկում ապրել։ Հատկանշական է, որ տնտեսական ակտիվության ներկայիս աճն ավելի բարձր է եղել նախաքովիդյան նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշից, երբ արձանագրվել էր 7 տոկոս, արտահանման եւ ներմուծման, համապատասխանաբար 8,6 տոկոս եւ 1,9 տոկոս նվազման դինամիկայի պարագայում, իսկ ճյուղերից ամենաբարձր աճը ցույց է տվել ծառայությունների ոլորտը (17 տոկոս), եւ միակ անկումը եղել է էներգահամալիրում (9,2 տոկոս):

 

Տարեկան դինամիկայի բարելավում (2022թ. հունվար-ապրիլին ՝ 2021թ. հունվար-ապրիլի համեմատ) դիտվել է ծառայությունների ոլորտում՝ 2,9% անկումից մինչեւ 23,5% աճ։ Աճի արագացում է գրանցվել  առեւտրի հատվածում՝ 4,8 տոկոսից մինչեւ 7,8 տոկոս, արդյունաբերական հատվածում՝ 0,9 տոկոսից մինչեւ 2,6 տոկոս, եւ էներգահամալիրում՝ 3,1 տոկոսից մինչեւ 14,1 տոկոս, իսկ շինարարության ոլորտում, ընդհակառակը, աճի տեմպերը դանդաղել են 20,3 տոկոսից մինչեւ 9 տոկոս:

 

2022թ. ապրիլին 2021թ. ապրիլի համեմատ տնտեսական ակտիվությունն աճել է 8,8%-ով (2021թ.ապրիլին 2020թ. ապրիլի նկատմամբ 23,2% աճի դիմաց)։ Աճ է դիտվել է բոլոր հատվածներում. ծառայությունների ոլորտ ՝ 27,1%, շինարարական ոլորտ՝ 15,6%, առևտուր՝ 8,6%, էներգահամալիր՝ 5,8%, արդյունաբերական հատված՝ 1,2% ։ Մեկ տարի առաջ ՝ 2021 թվականի ապրիլին 2020թ. ապրիլի համեմատ թվարկած ոլորտներից համեմատաբար զուսպ աճ էր ցույց տալիս ծառայությունների ոլորտը (15,4%), մինչդեռ, մնացած ճյուղերը ցուցադրում էին ներկայիս տեմպերը զգալիորեն գերազանցող աճ. շինարարություն՝ 87,7%, առևտուր ՝ 47,8%, արդյունաբերական հատված՝ 16,9%, էներգահամալիր՝ 9%, ընդ որում, պետք է հաշվի առնել, որ նման տեմպերի ելքն արվել է անկումից, որում ոլորտները 2020 թվականին հայտնվել են կորոնավիրուսի համավարակի պայմաններում՝ արտակարգ դրության եւ սահմանափակումների կիրռաման պատճառով: Նախաքովիդյան նույն շրջանում (2019թ. ապրիլինէ 2018թ. ապրիլի համեմատ) այդ ոլորտները նույնպես աճ էին ցույց տալիս. ծառայությունների ոլորտ՝ 16,2%, արդյունաբերական հատված՝ 13,2%, առևտուր՝ 9%, էներգահամալիր՝ 8,9%, շինարարություն՝ 1,8%։

 

Իսկ միայն 2022թ. ապրիլին տնտեսական ակտիվությունն աճել է 5,3% - ով, 2021թ. ապրիլի 3,2% աճի դիմաց: Ամսական կտրվածքով գրեթե բոլոր ճյուղերը աճ են արձանագրել.  արդյունաբերական հատված՝ 11,7%, շինարարություն՝ 8,5%, ծառայությունների ոլորտ՝ 2,1%, առևտուր՝ 1,7%: Անկումը պահպանվել է միայն էներգահամալիրում՝ տեմպերի մինչեւ 13,9 տոկոս արագացմամբ։ Որպես համեմատություն նշենք, որ մեկ տարի առաջ՝ 2021թ. ապրիլին, աճ են արձանագրել արդյունաբերական հատվածը՝ 2,1%, ծառայությունների ոլորտը՝ 1,2%, շինարարության ոլորտը՝ 1,1%, իսկ անկումը պահպանվել է առևտրի ոլորտում՝ տեմպերի մինչեւ ՝ 0,2%  զգալի դանդաղումով, և էներգահամալրը՝ տեմպերի մինչև 13% արագացմամբ։ Մինչ այդ, նախաքովիդյան 2019 թվականին ապրիլին միայն ծառայությունների ոլորտն էր աճ ցույց տվել, ընդ որում, լճացման աստիճանի ցածր՝ ընդամենը 0,5 տոկոս, իսկ մնացած ճյուղերը անկում էին արձանագրել. շինարարություն՝ 10,8 տոկոս, էներգահամալի՝ 3,3 տոկոս, արդյունաբերական հատված՝ 3 տոկոս, առևտուր ՝ 1,8 տոկոս։

 

Արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը 2022 թվականի հունվար-ապրիլին 2021 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 10,8%-ով, 2022 թվականի ապրիլին՝ 2021 թվականի ապրիլի համեմատ' 9,4% - ով, իսկ միայն 2022թ. ապրիլին' 2,4% անկում: Մեկ տարի առաջ արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսի գծով դիտվում էր հետեւյալ դինամիկա. 2021թ. հունվար-ապրիլին 2020թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ՝  8,1% աճ, 2021թ. ապրիլին 2020թ. ապրիլի համեմատ' 11% աճ, իսկ միայն 2021թ. ապրիլին' 0.4% աճ: Նախաքովիդյան 2019 թվին արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսի դինամիկան նման էր այժմյանին, բայց շատ համեստ տեսք ուներ. 2019 թ. հունվար - ապրիլին 2018 թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճը կազմել է 0,4%, 2019 թ. ապրիլին 2018 թ. ապրիլի համեմատ աճը կազմել է 0,6%, իսկ միայն 2019 թ. ապրիլին՝ 3,5% անկում:

 

Սպառողական գների ինդեքսը 2022 թվականի հունվար-ապրիլ ամիսներին աճել է 7,4% - ով, 2022 թվականի ապրիլին 2021 թվականի ապրիլի համեմատ' 8,4% - ով, իսկ միայն 2022 թվականի ապրիլին' 2,3%-ով, ինչը բարձր է մեկ տարվա վաղեմության նույն ժամանակահատվածի գնաճից. Տարեկան  5,4%  (հունվար-ապրիլին), տարեկան 6,2%  (ապրիլին) և 1,3% (1 ամսում): Նախաքովիդյան 2019 թվականի հունվար-ապրիլին գրանցվել է տարեկան 1,7 տոկոս գնաճ, ապրիլին ՝ տարեկան 2,2 տոկոս գնաճ, իսկ միայն ապրիլին ՝ 0,1 տոկոս գնանկում։

 

Ըստ վիճակագրական տվյալների՝ 2022թ. հունվար-ապրիլ ամիսներին բացարձակ մեծությամբ առաջատարի դիրքը պահպանում է առևտրի ոլորտը՝ 1.1 տրլն դրամ ծավալով (2.3 մլրդ դոլար): Երկրորդ տեղում արդյունաբերական հատվածն է՝ 754.7 մլրդ դրամ (1.6 մլրդ դոլար), երրորդ տեղում ծառայությունների ոլորտն է՝ 698.2 մլրդ դրամ (1.4 մլրդ դոլար), իսկ չորրորդ տեղում,  ագրոհատվածի տվյալների բացակայության պատճառով, շինարարական հատվածն է՝ 81.3 մլրդ դրամ (168.4 մլն դոլար)։ Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ծավալը 2022 թվականի հունվար-ապրիլին կազմել է 3142.4 մլն կվտ/ժամ, որից միայն ապրիլին' 677.1 մլն կվտ/ժամ:

 

Դրա հետ մեկտեղ, Հայաստանի արտաքին առեւտրաշրջանառությունը 2022 թվականի հունվար-ապրիլ ամիսներին արագացրել է աճը մինչեւ 33,8 տոկոս  կազմելով 1.4 տրիլիոն դրամ (2.9 մլրդ դոլար): Դրա կառուցվածքում աճի արագացում է դիտվել ինչպես արտահանման ՝ մինչեւ 25,2 տոկոս, այնպես էլ ներմուծման ՝ մինչեւ 39,1 տոկոս, որոնց բացարձակ մեծությունը հասել է, համապատասխանաբար, 494 մլրդ դրամի (1.03 մլրդ դոլար) եւ 907,7 մլրդ դրամի (1.9 մլրդ դոլար): Միայն 2022-ի ապրիլին արտաքին առևտրաշրջանառությունը աճել է 18,9%-ով՝ արտահանման 27,3% և ներմուծման 14,6% աճի հաշվին, իսկ 2021-ի ապրիլի համեմատ արտաքին առևտրաշրջանառության 22,5% աճը պայմանավորված էր արտահանման 19,8% և ներմուծման 24,1% աճով ։ Մեկ տարի առաջ՝ 2021 թվականի հունվար-ապրիլին, Հայաստանի արտաքին առեւտրաշրջանառությունը աճել էր տարեկան 7,2 տոկոսով, մասնավորապես, արտահանումը՝ 16,7 տոկոսով եւ ներմուծումը ՝ 2,2 տոկոսով, միայն 2021 թվականի ապրիլ ամսվա ընթացքում արտաքին առեւտրաշրջանառության  12,9 տոկոս աճը բխում էր արտահանման եւ ներմուծման գրեթե միանման աճից, համապատասխանաբար, 11,9 եւ 13,6 տոկոսով, իսկ 2020թ. ապրիլի համեմատ այդ ցուցանիշների աճը տպավորիչ էր, համապատասխանաբար, 47,5%, 64,3% и 39,1%:

 

Նշենք, որ ՀԲ-ի 2022թ. ապրիլյան կանխատեսման համաձայն, Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճը կդանդաղի մինչեւ 1,2 տոկոս, արտահանման եւ ներմուծման 8,5-12 տոկոս անկման դեպքում: ԱՄՀ-ի ՝ 2022 թվականի մայիսյան կանխատեսման համաձայն, Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճը կդանդաղի մինչեւ 1,5 տոկոս, արտահանման եւ ներմուծման աճի մինչեւ 9,7-10,8 տոկոս դանդաղման դեպքում: ՀՀ ԿԲ մարտյան կանխատեսման համաձայն, ՀՆԱ աճը 2022թ. կդանդաղի մինչեւ 1,6%, արտահանման եւ ներմուծման 1,8-0,1% անկման դեպքում: Փաստացի վիճակագրական տվյալների համաձայն, Հայաստանի ՀՆԱ-ն 2021 թվականին հասել է 5,7% աճի՝ 2020թ. 7,4% անկումից՝ արտահանման և ներմուծման դինամիկայի 2020թ. 3,9-17,7% անկումից  2021թ. մինչեւ 19,1-16,9%-ի աճ շրջադարձի դեպքում: (Դրամի միջին հաշվարկային փոխարժեքը 2022թ. ապրիլին կազմել է 470,99 դրամ/1դոլար, իսկ հունվար-ապրիլին' 482,55 դրամ/1դոլար):