Հինգշաբթի, 4 Օգոստոսի 2022 12:58

Արմինֆո. Հայաստանի սպառողական շուկայում 2022թ. հուլիսին տարեկան գնաճը կազմել է 9,3% (նախորդ տարվա 8,2% - ից), պարենային ապրանքների (ներառյալ ոգելից խմիչք և ծխախոտ) գների 12,9% և ոչ պարենային ապրանքների գների 8,2% աճի պատճառով, ծառայությունների սակագների 5,7% բարձրացման դեպքում, մինչդեռ, մեկ տարի առաջ (2021թ. հուլիսին 2020թ. հուլիսի համեմատ) արձանագրվել է պարենային և ոչ պարենային ապրանքների 13,1-9,6% թանկացում եւ ծառայությունների սակագների 1,8% բարձրացում: Այս մասին են վկայում ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալները։

 

2022թ. հունվար-հուլիս ամիսներին սպառողական շուկայում գնաճը բարձրացել է մինչեւ 4,9 տոկոս (մեկ տարի առաջ 3,3 տոկոսից), ինչը հրահրված էր պարենային ապրանքների 4,7 տոկոսով, ոչ պարենային ապրանքների 5,1 տոկոսով թանկացմամբ եւ ծառայությունների սակագների 4,9 տոկոսով բարձրացմամբ: Որպես համեմատություն նշենք, որ 2021 թվականի հունվար-հուլիս ամիսներին պարենային ապրանքները թանկացել են 4,4 տոկոսով, ոչ պարենային ապրանքները՝ 4,8 տոկոսով, իսկ ծառայությունների սակագներինը բարձրացե են 1,1 տոկոսով ։ Վիճակագրական տվյալների համաձայն,  2022թ.հունվար-հուլիսին սպառողական գների միջին ամսական աճը կազմել է 0,7 տոկոս՝ մեկ տարի առաջ 0,5 տոկոս աճի դիմաց:

 

Տարեկան կտրվածքով (2022թ. հունվար-հուլիս՝ 2021թ. հունվար-հուլիս) սպառողական շուկայում գնաճը կազմել է 8,3% (մեկ տարի առաջ 6,1% գնաճի դիմաց), ինչին նպաստել են պարենային եւ ոչ պարենային ապրանքների գրեթե նույնքան թանկացումները՝ 13,1 տոկոսով եւ 6,4 տոկոսով, եւ ծառայությունների սակագների 3,9 տոկոս աճը, մինչդեռ,  2021 թվականի հունվար - հուլիսին 2020թ. հունվար-հուլիսի համեմատ արձանագրվել է պարենային եւ ոչ պարենային ապրանքների գների, համապատասխանաբար, 8,5 եւ 8,2 տոկոսով բարձրացում ՝ ծառայությունների սակագների 1,9 տոկոսով բարձրացման դեպքում:

 

Միայն 2022թ. հուլիսին արձանագրվել է 1.4% գնանկում (ս. թ. հունիսին գնաճային 0.3%-ի և 2021թ. հուլիսին գնանկման 0.5%-ի դիմաց), որը պայմանավորված էր պարենային ապրանքների 3.9% էժանացմամբ (2021թ. հուլիսին 1,2% անկման դիմաց), ոչ պարենային ապրանքների 0,5% թանկացման (2021թ. հուլիսին գրանցված 0,2% անկման դիմաց) և ծառայությունների սակագների 0,5% բարձրացման դեպքում (2021թ. հուլիսին գրանցված 0,1% աճի դիմաց): Երեւանում սպառողական գները 2021 թվականի հուլիսին նվազել են 1,3 տոկոսով ՝ 2021 թվականի հուլիսին գրանցված 0,6 տոկոս անկման դիմաց:

 

Բանջարեղենը տարեկան կտրվածքով (2022թ. հուլիսին 2021թ. հուլիսի համեմատ) էժանացել է 0,9% - ով (մեկ տարի առաջ գների 53,1%  բարձրացումից հետո), իսկ միայն հուլիս ամսին՝ 33,7% - ով, այն դեպքում, երբ նախորդ տարի դիտվել է բանջարեղենի  53,1% տարեկան թանկացում՝ հուլիսյան 2,5% էժանացուման դեպքում: Միրգը, ընդհակառակը, տարեկան կտրվածքով թանկացել է 21,7 տոկոսով, հուլիսին 8,9 տոկոսով էժանացման դեպքում, մինչդեռ, անցյալ տարի էժանացել է եւ տարեկան, եւ ամսական կտրվածքով, համապատասխանաբար 11,8 եւ 13 տոկոսով: Ընդհանուր առմամբ, բանջարեղենի եւ մրգերի գների միջին կշռված անկումը 2022թ. հուլիսին կազմել է 23,78%, եւ սննդամթերքի այդ խումբը, պարենային զամբյուղում ունենալով 8,1% տեսակարար կշիռ, սպառողական գների վրա ունեցել է 1,97%-ոց բացասական ազդեցություն:

 

Տարեկան կտրվածքով  ոսպը թանկացել է 31,8 տոկոսով, հնդկաձավարը՝ 28,6 տոկոսով, բրինձը՝ 12,7 տոկոսով եւ լոբին՝ 3,2 տոկոսով, ընդ որում, հուլիսին էժանանալով 0,5 - 1,4 տոկոսով:

 

Շաքարն ու շաքարավազը տարեկան կտրվածքով թանկացել են 7,5 տոկոսով (նախորդ տարի ՝ 39,4 տոկոսով), իսկ միայն հուլիսին էժանացել են 1,6 տոկոսով:

 

Ալյուրը տարեկան կտրվածքով թանկացել է 18 տոկոսով՝ հուլիսին էժանանալովընդամենը 0,5 տոկոսով։

 

Արեւածաղկի բուսական յուղը տարեկան կտրվածքով թանկացել է 0,4 տոկոսով, իսկ կարագը՝ 2,5 տոկոսով՝ հուլիսն էժանանալով, համապատասխանաբար, 3,7 եւ 1,8 տոկոսով:

 

Հացն ու մակարոնեղենը տարեկան կտրվածքով թանկացել են, համապատասխանաբար, 21,2% - ով և 31,3%-ով ՝ հուլիսին թանկանալով 1,2-1,5% - ով։

 

Խոզի միսը եւ տավարի միսը տարեկան կտրվածքով թանկացել են, համապատասխանաբար,  7,1% եւ 20%-ով՝ հուլիսին դրանց գների միանման բարձրացման դեպքում՝ 3,7%-ով:

 

Պանիրները տարեկան կտրվածքով թանկացել են 26,2 տոկոսով, հուլիսին՝ 1 տոկոսով։

 

Հավկիթը տարեկան կտրվածքով էժանացել է 20,1 տոկոսով, ընդ որում, հուլիսին թանկացել է 2,7 տոկոսով։

 

Ձուկը եւ ծովամթերքը տարեկան կտրվածքով թանկացել են 8,3 տոկոսով՝ հուլիսին էժանանալով միայն 0,2% - ով:

 

Գինին, գարեջուրը, օղին տարեկան կտրվածքով թանկացել են 1.8-10 տոկոսով, իսկ միայն հուլիսին՝ 0,5-1%: Հանքային կամ աղբյուրի շշալցված ջուրը տարեկան կտրվածքով թանկացել է 8,6 տոկոսով, իսկ միայն հուլիս ամսին՝ 1 տոկոսով։ Իսկ ծխախոտը տարեկան կտրվածքով թանկացել է 9,1% - ով՝ հուլիսին գների 0,1%-ով բարձրացման դեպքում։

 

Սուրճը, թեյը եւ կակաոն տարեկան կտրվածքով թանկացել են 12 տոկոսով, իսկ միայն հուլիս ամսին՝ 0,5 տոկոսով։

 

Ոչ պարենային շուկայում տարեկան կտրվածքով  խիստ թանկացել են հագուստը՝ 11,2% - ով, կոշիկները՝ 10,5% - ով, շինանյութերը՝ 10,9% - ով, մեկանգամյա օգտագործման կենցաղային ապրանքները՝ 10,6% - ով, վառելիքային քսանյութերը՝ 8,3% - ով, կահույքը՝ 8,2% - ով, խոշոր կենցաղային տեխնիկան՝ 8% - ով, սպասքը եւ խոհանոցային պարագաները՝ 7,8%-ով: Եվ այդ բոլոր ապրանքները թանկացել են նաեւ ամսական կտրվածքով, բացառությամբ հագուստի եւ կոշիկի՝ 0,8 - 1,1 տոկոսով աննշան էժանացման։ Տարեկան կտրվածքով էժանացել են միայն ոսկերչական իրերը, այգեգործական գույքը եւ դեղագործական արտադրանքը՝ 6,1 - 0,1 տոկոսով, որոնցից առաջին երկու խմբերը էժանացել են նաեւ հուլիսին՝ 6,1-3,9 տոկոսով, իսկ երրորդը, ընդհակառակը, թանկացել է 1 տոկոսով:

 

Բենզինը հուլիսին թանկացել է 0,8 տոկոսով, իսկ դիզվառելիքը, ընդհակառակը, էժանացել է

0,4% - ով: Ընդ որում, տարեկան կտրվածքով (2022թ. հուլիս - 2021թ. հուլիս) թանկացել են թե բենզինը, թե դիզվառելիքը, համապատասխանաբար, 11,6 եւ 43,2 տոկոսով (նախորդ տարվա 56,8% - ով եւ 43,6% - ով թանկացման դիմաց): Իսկ միայն 2022թ. հունվար-հուլիս ամիսներին դիզվառելիքի գինը բարձրացել է 32,8% - ով, բենզինի ընդամենը 2,9%-ով թանկացման դեպքում, մինչդեռ, 2021թ.հունվար - հուլիս ամիսներին գրեթե հավասարաչափ բարձրացել են թե բենզինի, թե դիզվառելիքի գները, համապատասխանաբար 32,1% - ով և 39,5% - ով։

 

Ինչ վերաբերում է ծառայությունների սակագներին, ապա տարվա կտրվածքով զգալի աճ է գրանցվել հանգստի կազմակերպման համալիր սպասարկման ոլորտներում՝ 24,9%-ով (հուլիսյան 0,2% անկման դեպքում), մարզական և ժամանցային միջոցառումների կազմակերպման ոլորտում՝ 20,5% - ով (հուլիսյան ՝ 5,7%  աճի դեպքում), տրանսպորտի ոլորտում՝ 12,9% - ով (հուլիսյան 1,4%  աճի դեպքում), ծառայությունների ոլորտում՝ 9,2% - ով (հուլիսյան 1,2%  աճի դեպքում), բնակարանային վերանորոգման հատվածում՝ 8,6% - ով (հուլիսի  3,1% աճի դեպքում), փոստային ծառայությունների ոլորտում՝  7% - ով (հուլիսյան անփոփոխության դեպքում), նախադպրոցական եւ տարրական կրթության ոլորտում' 5,1% - ով (հունիսյան անփոփոխության դեպքում): Թանկացել են նաեւ հյուրանոցային բիզնեսի ոլորտի ծառայությունները՝ 5,5 տոկոսով (հուլիսյան 2 տոկոս աճի դեպքում), վարսավիրանոցներում եւ ՍՊԱ սրահներում ՝ 5,1 տոկոսով (հուլիսյան 0,1 տոկոսով աճի դեպքում), իսկ բուժծառայությունները թանկացել են ընդամենը 2,4 տոկոսով (հուլիսյան 0,1 տոկոսով աճի դեպքում): Հագուստի քիմմաքրման եւ վերանորոգման, ինչպես նաեւ հագուստի վարձակալման սրահների ծառայությունները տարեկան կտրվածքով թանկացել են 6,5 տոկոսով, հուլիսյան 1,8 տոկոսով աճի դեպքում, իսկ կոշիկի վերանորոգումը, համապատասխանաբար, թանկացել է տարեկան 8,5 տոկոսով եւ ամսական 6,1 տոկոսով: Ֆինանսական ծառայությունները տարեկան կտրվածքով թանկացել են 11,4 տոկոսով, իսկ միայն հուլիս ամսին՝ 3,6 տոկոսով։

 

Սպառողական շուկայում հուլիսի 1,4% գնանկումն ուղեկցվել է դոլարի նկատմամբ դրամի 2,8% ամրապնդմամբ (2021թ. հուլիսին գնանկումային 0,5% - ի եւ դոլարի նկատմամբ դրամի արժևորմամբ 4,3%): 2022թ. հունվար-հուլիս ամիսներին 4,9% գնաճն ուղեկցվել է դոլարի նկատմամբ դրամի 15,3% արժևորմամբ (մեկ տարի առաջ 3.3% գնաճի և դոլարի նկատմամբ դրամի 5,4% - ով ամրապնդման դիմաց)։ 2022թ. հուլիսին 2021թ. հուլիսի համեմատ դրամը դոլարի նկատմամբ ամրապնդվել է 16,3% - ով ՝ մինչև 411 դրամ/$1՝ 9,3% գնաճի դեպքում (մեկ տարի առաջ 490,90 դր/$1-ի դիմաց, 1,3% արժեզրկմամբ, 8,2% գնաճի դեպքում):

 

Նշենք, որ 2022 թ. գնաճի նպատակային շեմը սահմանվել է 4% (+/-1,5)։ Ըստ ՀՀ ԿԲ-ի 2022 թվականի հունիսյան կանխատեսման ՝ գնաճը սպասվում է 8,5 տոկոսի մակարդակում, ինչը բարձր է ավելի վաղ (մարտին) կանխատեսված 6,6 տոկոսից եւ 2021 թվականին փաստացի արձանագրված 7,7 տոկոսից: Այնուամենայնիվ, Կենտրոնական բանկի կանխատեսման համաձայն, միջնաժամկետ հեռանկարում գնաճը կվերադառնա նպատակային 4%-ի: