Չորեքշաբթի, 15 Նոյեմբերի 2023 14:57

Արմինֆո.2023 թվականին Հայաստանում դիտվում է ներքին պահանջարկի էական աճ։ Այդ մասին նոյեմբերի 15-ին ՀՀ Ազգային ժողովի ամբիոնից հայտարարել է ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը։

 

Նրա խոսքով ՝ այս փաստը չափազանց կարևոր է գնաճային ճնշումների կառավարման տեսանկյունից ։ Ներքին պահանջարկի հետագա զարգացումը մեծապես կախված կլինի աշխարհաքաղաքական իրավիճակի զարգացումից ։ Այդ միտումներին հակազդելու նպատակով ինչպես առևտրային բանկերում, այնպես էլ Կենտրոնական բանկում փորձեր են արվում ստեղծել «անվտանգության բարձիկներ», որոնց միջոցներն օգտագործվում են անբարենպաստ իրադարձությունների ժամանակ: 2020 թվականից Հայաստանը, ըստ գլխավոր բանկիրի, անցել է բազմաթիվ ճգնաժամերի միջով, որոնք հաջողվել է պատվով հաղթահարել ։ Հետագա տարիներին շարունակվելու է «անվտանգության բարձիկների» ստեղծման գործընթացը։

 

Ինչ վերաբերում է ազգային արժույթի կտրուկ տատանումների առնչությամբ հնարավոր ռիսկերին, ապա, ինչպես նշել է Գալստյանը, ԿԲ-ն ավելի շատ շեշտը դնում է գնաճի զսպման վրա, այլ ոչ թե՝ փոխարժեքի նվազման կամ բարձրացման: Ընթացիկ տարվա արդյունքներով ԿԲ - ն կանխատեսում է 4% (+-1,5%) թիրախային մակարդակից ցածր գնաճ: Հաջորդ տարի գնաճի մակարդակը թիրախային մակարդակին մոտ կլինի։ Զարգացումները կարող են կապված լինել արտաքին հաշիվների շարժի հետ, ինչը կարող է հանգեցնել ինչպես ազգային արժույթի արժեզրկման, այնպես էլ արժևորման: Այս իրավիճակում ֆիսկալ և մոնետար «անվտանգության բարձիկների» ստեղծումը նպատակ ունի գտնել այնպիսի լուծումներ, որոնք չեն ազդի մակրոտնտեսական կայունության վրա ։ Գալստյանը նշել է, որ 2024 թվականին ԿԲ-ի գլխավոր նպատակը կլինի ցածր գնաճային միջավայրի ապահովումը, ինչը նախադրյալներ կստեղծի երկիր ներդրումներ ներգրավելու համար:

 

ԿԲ ղեկավարը նաև հիշեցրել է, որ Հայաստանի ԿԲ-ն դարձել է աշխարհում միակ բանկը, որը 2020 թվականին ակտիվորեն բարձրացրել է վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը: Այդ ժամանակահատվածում աշխարհի գրեթե բոլոր կենտրոնական բանկերը կորոնավիրուսային վարակի դեմ պայքարում, իրենց երկրների տնտեսությունների վրա ազդեցության մասշտաբները նվազեցնելու նպատակով, գնացին այլ ճանապարհով և, ի վերջո, սխալվեցին իրենց գնահատականներում։ "Մենք կարծում էինք, որ COVID-19-ի շրջանում ստեղծված արհեստական պահանջարկը կարող է հանգեցնել լրացուցիչ գնաճային ճնշումների, և, որպես հետևանք, ԿԲ-ն դարձավ աշխարհի առաջին բանկերից մեկը, որը լուծեց գնաճի խնդիրը, որն այսօր Հայաստանում չկա ։ "Աշխարհի Կենտրոնական բանկերի գործողությունների ֆոնին, որոնք հետագայում մշտապես բարձրացրել են հիմնական տոկոսադրույքները կամ պահպանել դրանք բարձր մակարդակի վրա, Հայաստանի ԿԲ-ն դարձել է առաջին բանկերից մեկը, որը սկսել է տոկոսադրույքների նվազեցման գործընթաց, ինչի արդյունքում ընթացիկ տարվա հունիսից դրանք նվազել են 1,25% - անոց կետով: Այս ամենը մեր պրոակտիվ քաղաքականության արդյունքն է", - ասել է ԿԲ ղեկավարը։

 

Նա հավելել է, որ երկրի միջազգային պահուստները վերջին 2 տարում զգալիորեն աճել են՝ գերազանցելով 4 մլրդ դոլարը, բայց դա չի նշանակում, որ այդ միջոցները պետք է ուղղել առկա ռիսկերի զսպմանը, որոնք պետք է կառավարել ճիշտ դրամավարկային քաղաքականությամբ: "Այս միջոցները հարմարավետ պայմաններ են ստեղծում շատ բարդ իրավիճակներում արձագանքելու համար", - ընդգծել է գլխավոր բանկիրը, հավելելով, որ անցյալ տարի շուկայից մեծ քանակությամբ արտարժույթ է գնվել, սակայն ոչ թե պահուստները համալրելու, այլ համապատասխան պահանջարկի բացակայության ֆոնին հսկայական առաջարկը զսպելու համար: